spot.uz sayti fotosurati
O‘zbekiston Markaziy banki o‘zbek so‘mi va AQSH dollari o‘rtasidagi tebranishlar diapazoni o‘sishini qayd etdi, bu esa regulyatorga ko‘ra, valyuta kursining moslashuvchanligi oshishi bilan bog‘liq. Bu xorijiy valyuta kursi bo‘yicha prognozlarni yanada to‘g‘ri shakllantirishga olib kelishi kerak, deb yozadi Spot.uz nashri regulyator rahbari Timur Ishmetovga tayangan holda.
Markaziy bank raisi so‘nggi paytlarda valyuta kursini shakllantirish siyosati o‘zgarganini qo‘shimcha qildi.
«Ko‘p yillar davomida past volatillik tufayli bozor ishtirokchilari, ayniqsa, banklar va korxonalar garchi bugungi kunda pasayayotgan bo‘lsa ham dollar kursi har yili o‘sib borishini kutishga o‘rganib qolgan», — deya tushuntirdi Ishmetov.
Rasmiy statistik ma’lumotlarga ko‘ra, joriy yilning sakkiz oyida o‘zbek so‘mi dollarga nisbatan 3,39 foizga yoki 438 so‘mga mustahkamlangan.
Shu bilan birga, tebranishlar diapazonining kengaygani aprel oyidan boshlab kuzatilmoqda, deb hisoblaydi Gazeta.uz. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning birinchi oylarida kurs kuniga o‘rtacha 12,2 so‘mga o‘zgargan bo‘lsa, ikkinchi chorakdan boshlab 47,5 so‘mga o‘zgargan.
Mutaxassislarning fikricha, bu hodisa ichki va tashqi omillarga ega. Yanada aniqroq mulohazalar ham bildirildi. Shu tariqa Kap Depo direktori Farrux Xo‘jayev so‘mning mustahkamlanishini «qisqa muddatli tuzatish» deb atadi. Uning fikricha, hozirgi sharoitda xususiy investorlar dollarni sotishdan ko‘ra sotib olgani ma’qul.
O‘zbekistonlik eksportchilar valyuta kursidagi tebranishlarga e’tibor qaratib, dollar kursining pasayishi bilan xorijiy valyutadagi xarajatlarning o‘sishi kompaniyalarning raqobatbardoshligiga salbiy ta’sir ko‘rsatayotganini ta’kidladilar. Shu munosabat bilan ishbilarmonlar Markaziy bankni so‘m kursini zaiflashtirish va dollar kursini ozod qilishga chaqirdi. O‘zbekiston Savdo-sanoat palatasi rahbari Davron Vahobov esa Amerika valyutasining 16-17 ming so‘m oralig‘ida kutilayotgan kursini aytdi. Hozirda bu ko‘rsatkich 1 dollar uchun 12,5 ming so‘mdan oshmaydi.
Joriy yil iyun oyida Xalqaro valyuta jamg‘armasi O‘zbekiston Markaziy bankiga valyuta kursining moslashuvchanligini oshirish va kengroq diapazonda tebranishlarga yo‘l qo‘yib berish bo‘yicha tavsiyalarini e’lon qilgan edi. Tashkilot tahlilchilarining fikricha, bunday yondashuv tashqi xavf-xatarlardan himoyalanishni ta’minlash, pul-kredit siyosatining transmissiyasini kuchaytirish va milliy valyuta kursining doimiy pasayishini kutishning oldini olishga yordam beradi.
