Shavkat Mirziyoyev. O‘zbekiston prezidenti matbuot xizmati fotosurati
O‘zbekistonda bolalar mehnati va majburiy mehnatga barham berish masalasi azaldan dolzarb bo‘lib kelgan, ammo kuchli siyosiy iroda va qat’iy pozitsiya tufayli bu murakkab muammo hal qilindi. Bu haqda prezident Shavkat Mirziyoyev kasaba uyushmalari tashkilotlari birlashmalari yetakchilari va faxriylar bilan uchrashuvda aytib o‘tdi, deb xabar berdi uning matbuot xizmati.
Davlat rahbari O‘zbekistonning yuqorida qayd etilgan salbiy holatlarga barham berish tajribasi Xalqaro mehnat tashkiloti (XMT) tomonidan namuna sifatida boshqa davlatlarga tavsiya etilganini qo‘shimcha qildi.
Mirziyoyev o‘z nutqida bir qator iqtisodiy yutuqlarga to‘xtalib o‘tdi. Masalan, so‘nggi sakkiz yilda mamlakat iqtisodiyotiga 130 milliard dollarlik sarmoya jalb etildi, minglab korxonalar ishga tushirildi, millionlab doimiy ish o‘rinlari yaratildi. Xususiy sektor rivojlanishi, munosib mehnat sharoitlari yaratilgani tufayli aholi jon boshiga daromad 3500 dollarga yetdi.
Shuningdek, inson va mehnat huquqlarini himoya qilish, kafolatlangan ijtimoiy ta’minotni ta’minlash bo‘yicha mustahkam huquqiy baza yaratilgan. Bugungi kunda O‘zbekiston XMT standartlarini joriy etayotgan eng faol davlatlar qatoriga kiradi. Sakkiz yil avval u 12 ta xalqaro konvensiyani ratifikatsiya qilgan bo‘lsa, hozirda ular 25 ta hujjatdan iborat.
Prezident sakkiz millionga yaqin a’zosi bo‘lgan eng yirik va eng ommabop jamoat tashkiloti kasaba uyushmalarining bu yutuqlarga katta hissa qo‘shganini alohida ta’kidladi.
Davlat rahbari kasaba uyushmalarining mehnatkashlar huquqlarini himoya qilish borasidagi sa’y-harakatlarini alohida ta’kidladi. Xususan, keyingi yillarda 500 mingga yaqin xodimning qonuniy huquqlari himoya qilindi, ularning foydasiga 267 milliard so‘m undirib berildi. Ishdagi baxtsiz hodisalar tufayli jabrlangan 1 ming nafar xodimga 35 milliard so‘m tovon puli to‘lab berilgan. Nohaq bo‘shatilgan 13 ming xodim ishga tiklangan.
Kasaba uyushmalarining xalqaro miqyosdagi o‘rni va nufuzi ortib bormoqda. Federatsiya tashabbusi bilan 2021 yilda Toshkent shahrida Markaziy Osiyo davlatlari kasaba uyushmalari kengashi tuzildi. 2023 yilda Samarqand shahrida Turkiy davlatlar kasaba uyushmalari tashkilotiga asos solindi.
Shu bilan birga, mehnat munosabatlarini takomillashtirishda hali ham hal etilmagan muammolar mavjud. Misol uchun, bandlikning yangi shakllari — masofaviy va platformali ish — tobora keng tarqalgan. Shu bois, ushbu xodimlarning huquq va manfaatlarini himoya qilish, hayotni sug‘urtalash va xavfsizlikka e’tibor qaratish zarur. Bundan tashqari, xotin-qizlarning mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi faolligini kengaytirish muhim ahamiyatga ega.
Mirziyoyev Xalqaro mehnat tashkiloti ekspertlari bilan hamkorlikda bandlik, mehnat xavfsizligi va salomatligi, ijtimoiy himoya, gender tengligi, yoshlar va inklyuzivlikka qaratilgan 2030 yilgacha munosib mehnat dasturi ishlab chiqilayotganini ma’lum qildi. Ishsiz, kasal va nogiron fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash kafolatlarini kuchaytirish bo‘yicha ham chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Olimlarning aniqlashicha, O‘zbekistonda kasaba uyushmalari harakati 1905 yilda tashkil topgan. Bu yil tashkilotning 120 yilligi nishonlanadi.
Ushbu sana munosabati bilan Prezident mehnatkash xalqqa chuqur hurmat va ehtirom ifodasi sifatida har bir hududda «Kasaba uyushmalari bog‘lari»ni tashkil etishni taklif etildi.
