Vladimir Putin va Sadir Japarov. kremlin.ru sayti fotosurati
Rossiya va Qirg‘iziston prezidentlari Vladimir Putin va Sadir Japarov 26 noyabr kuni Bishkekda muzokaralar olib borishdi va ittifoqchilik va strategik sheriklikni chuqurlashtirish to‘g‘risida qo‘shma bayonot imzoladilar. Bu haqda Kremlin.ru va President.kg xabar berdi.
Putin 25 noyabr kuni Qirg‘izistonga davlat tashrifi bilan keldi. Unga yettita vazir, Rospotrebnadzor rahbari, RF Markaziy banki raisi va boshqa bir qancha rasmiylar va ishbilarmonlardan iborat delegatsiya hamrohlik qildi. Japarov Putinni aeroportda shaxsan kutib oldi.
26 noyabr kungi muzokaralar kengaytirilgan tarkibda bo‘lib o‘tdi. Munozara ikki tomonlama hamkorlikning asosiy jihatlariga, jumladan, Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOII) doirasida iqtisodiy hamkorlikka, shuningdek, infratuzilma, energetika, sanoat va gumanitar loyihalarni rivojlantirishga qaratildi.
Japarov Rossiya Qirg‘izistonning strategik ittifoqchisi va asosiy savdo-iqtisodiy sherigi bo‘lib qolishini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, mamlakatdagi Rossiya kompaniyalari soni 2025 yilga kelib uch baravar ko‘payib, 1800 taga yetgan. Bu hamkorlik ta’lim, madaniyat va migratsiya siyosatini qamrab oladi.
«Rossiya Qirg‘iziston uchun strategik ittifoqchi, ishonchli sherik va yaxshi do‘st bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qolmoqda va, albatta, biz qardosh Rossiya bilan mustahkam, ko‘p qirrali munosabatlarimizni doimo qadrlaymiz», — yeb ta’kidladi Japarov.
Putin Rossiya Qirg‘izistonning yetakchi savdo-iqtisodiy hamkori ekanini, mamlakatga investitsiyalar taxminan 2 milliard dollardan oshganini ta’kidladi. O‘tgan yili savdo aylanmasi 13,6 foizga o‘sib, rekord darajadagi 4,1 milliard dollarga yetgan va shu yilning yanvar-sentyabr oylarida yana 17 foizga oshgan. Barcha to‘lovlarning taxminan 97 foizi milliy valyutalarda amalga oshirilmoqda.
«Sizning rahbarligingiz ostida respublika ichki siyosiy nuqtayi nazardan barqaror va ishonchli sherik ekanini va bu bizning ikki tomonlama savdo-iqtisodiy va investitsiya aloqalarimizni yanada rivojlantirishning asosiy shartlaridan biri ekanini mamnuniyat bilan ta’kidlaymiz», — dedi Putin Japarovga.
Tashrif davomida strategik rejalashtirish, migratsiya, sog‘liqni saqlash, Qirg‘iz-Rossiya slavyan universiteti uchun kampus qurish va harbiy-texnik hamkorlik sohasida hamkorlik to‘g‘risidagi memorandumlar va bitimlarni o‘z ichiga olgan hujjatlar to‘plami imzolandi. Ikki mamlakat Ichki ishlar vazirligi va migratsiya xizmatlari vakolatxonalari uchun huquqiy asoslar tasdiqlandi. Shuningdek, 2017 yilgi harbiy-texnik hamkorlik shartnomasiga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risidagi protokol imzolandi.
Imzolangan asosiy hujjat ittifoqchilik va strategik sheriklikni chuqurlashtirish to‘g‘risidagi qo‘shma bayonot bo‘ldi. Unda, xususan, Putin va Japarovning davlatlar mustaqilligi, suvereniteti va hududiy yaxlitligi tamoyillariga sodiqligi ta’kidlangan.
Siyosiy hamkorlik muntazam yuqori darajadagi muloqotni, ko‘p qutbli dunyo tartibini shakllantirishni, KXSHT, MDH, SHHT va YEOII orqali Yevroosiyoda ajralmas xavfsizlik arxitekturasini rivojlantirishni va xalqaro tashkilotlarda ishtirok etishni o‘z ichiga oladi.
Savdo-iqtisodiy hamkorlik savdo aylanmasini oshirish, diversifikatsiya, sanoat kooperatsiyasi, raqamlashtirish, energetikaga investitsiyalar va infratuzilma qurilishiga qaratilgan. Rossiya-Qirg‘iziston taraqqiyot jamg‘armasi va Yevroosiyo bankining faoliyati alohida qayd etildi.
Mudofaa sohasida rejalar harbiy-texnik hamkorlikni chuqurlashtirish, qo‘shma mashqlar, shaxsiy tarkibni tayyorlash, harbiy obyektlarni va terrorizm va jinoyatchilikka qarshi huquqni muhofaza qilish organlari hamkorligini mustahkamlashni o‘z ichiga oladi.
Gumanitar sohada maktablar va universitet kampuslarini qurish, madaniy almashinuv va rus tilini targ‘ib qilish rejalari ko‘zda tutilgan. Migratsiya siyosati migratsiyani soddalashtirish, migrantlar huquqlarini himoya qilish va raqamli texnologiyalardan foydalanishni talab qiladi.
Putin Japarovga samimiy qabul uchun minnatdorchilik bildirdi va uni Rossiyaga davlat tashrifi bilan borishga taklif qildi.
