nova24.uz sayti fotosurati
O‘zbekiston hukumati kosmik monitoringdan foydalanishni kengaytirish niyatida. Xususan, daraxtlarning noqonuniy kesilishi va elektr tarmoqlarining ortiqcha yuklanishini aniqlash uchun sun’iy yo‘ldosh ma’lumotlarini tahlil qilish bo‘yicha loyihalar ishlab chiqilgan. Bu haqda tegishli idoralar vakillari 16 oktyabr kuni tegishli tashabbuslar taqdimotida Prezident Shavkat Mirziyoyevga ma’lum qildi, deb xabar beradi prezident matbuot xizmati.
Zamonaviy texnologiyalarni faol joriy etishda xalqaro tajriba va ilg‘or yechimlar tatbiq etilayotgani ta’kidlandi. Bu kosmik ma’lumotlarni tahlil qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan sun’iy intellektdan foydalanishni o‘z ichiga oladi. Mutaxassislar olingan ma’lumotlardan foydalanib, daraxtlarning noqonuniy kesilishi, metan sizib chiqishi, temir yo‘l va elektr tarmoqlarining ortiqcha yuklanishi holatlarini aniqlaydi. Bundan tashqari, bu quyosh panellarining samaradorligini o‘rganish va yo‘l qoplamalarining holatini aniqlash imkonini beradi.
Taqdimotda ta’kidlanishicha, davlat rahbarining joriy yil 30 sentyabrda imzolangan farmoni iqtisodiyot tarmoqlarida aerokosmik monitoringdan foydalanishni yangi bosqichga ko‘tardi. Shunday qilib, «O‘zkosmos» agentligiga yiliga kamida uch marta geologiya, ekologiya va yer munosabatlari sohalarida tegishli tadqiqotlar o‘tkazish vazifasi yuklatildi. Shu maqsadda agentlik tomonidan hududiy vakillik lavozimlari tashkil etildi.
Rasmiylarga ko‘ra, kosmik kuzatuvlar yerdan foydalanish qonunbuzarliklarini aniqlashga yordam beradi. Masalan, yil boshidan buyon yer qa’ridan noqonuniy foydalanishning 2 mingdan ortiq holati aniqlangan.
Oxirgi ikki yilda noqonuniy qurilgan 1 million 300 ming uy-joyning kadastr rasmiylashtiruvi tugallangan bo‘lsa-da, yerni olib qo‘yish muammosi to‘liq bartaraf etilmagan. Rasmiy statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 2025 yil yanvar oyidan buyon 33 mingdan ortiq noqonuniy qurilgan inshoot aniqlangan. Ushbu inshootlarning salmoqli qismi qishloq xo‘jaligi yerlarida joylashgan.
Davlat rahbari shu omilni inobatga olib, mavjud axborot platformalarini zudlik bilan integratsiyalash, noqonuniy qurilish holatlariga tezkorlik bilan javob berish tizimini yaratish bo‘yicha topshiriq berdi.
Shuningdek, Mirziyoyevga mamlakatning olti viloyatida o‘tkazilgan kosmik ma’lumotlar tahlili asosida 300 gektarga yaqin bo‘sh yerlar aniqlangani ma’lum qilindi. Xususan, birgina Toshkent shahrida 95 gektar maydon aniqlangan, bu uchastkalar auksionga qo‘yildi.
Prezident bu yil yana sakkizta hududda, kelgusi yilda barcha tuman markazlarida o‘rganishlarni oxiriga yetkazish vazifasini qo‘ydi.
Taqdimotda, shuningdek, kosmik sohada ta’lim ekotizimini yaratish, ilmiy tadqiqot va texnologiyalarni rivojlantirish, sun’iy yo‘ldosh telekommunikatsiyalarini joriy etish orqali chekka hududlarda aloqa qamrovini kengaytirish bo‘yicha takliflar muhokama qilindi.
Shuningdek, Mirziyoyev 2028 yili Samarqand shahrida o‘tkazilishi rejalashtirilgan Xalqaro astronavtika kongressiga puxta tayyorgarlik ko‘rish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi.
